Nowe Dzieło, Od dawna przodkowie nasi czuli potrzebę konieczną Reformy Żydów, co potwierdzają Rozliczne pisma w tej materji szczególniej od roku 1785. ogłaszane; Sławnej pamięci Sejm Konstytucyjny, który tak rzetelnie i gorliwie usiłował, nie tylko byt polityczny, ale i prawdziwą szczęśliwość Ojczyźnie naszej zapewnić, nie przepomniał i o Żydach; a lubo skutek, chwalebnych jego chęci nie uwieńczył, pióro przynajmniej Czackiego podając nam utworzony w tym celu projekt, nie małą pomnaża wdzięczność jaka się Mężom Sejm ten składającym, od potomności należy. Projekt ten, i przy nim umieszczona rozprawa, stały się podstawą wszystkich prawie tylolicznych w tym względzie pism, od R. 1815. juz to w Pamiętnikach i Gazetach, juz osobno ogłaszanych, wyjąwszy niektóre, prawdziwie cechą oryginalności oznaczone. — Rok 1818. najpłodniejszym był w tego rodzaju pisma. — Rok bieżący 2 ich dopiero liczy: jedno w Polskim języku, drugie w Niemieckim w Berlinie wydane. W tych dniach zjawiło się trzecie podtytułem: o Żydach czyli Judaizmie. — Małe to pisemko 16 stronnic zawierające, zwraca tylko uwagę na mniemania Izraelitów o innych Narodach, i na ich maxymy moralności z Talmudu wyciągnięte. Autor pisma tego wnosi konieczną potrzebę Reformy Żydów. — Trafne są Jego Uwagi o Neofitach czyli Przechrztach. Ich wzajemne łączenie się przez związki małżeńskie, koniecznie zastanowić nas powinno. — Dziełko to niewielkiej wprawdzie wagi, gdyż wszystko prawie co się w niem znajduje, już wprzód było powiedzianem, zasługuje przecież na pochwałę z tego względu: że Autor zadał sobie pracę, w dołączaniu cytacji i że zwrócił na nowo uwagę Publiczności na ten przedmiot, o którym nigdy Polak mówić i pisać dość nie może, póki tylko Naród Izraela stać będzie na przeszkodzie wzrostowi oświaty i Bogactwa narodowego, i póki zamienieniem Ojczyzny naszej w Judeą, zagrażać będzie. Wszystkie narody widzą konieczność reformy Żydów. W Niemczech długie i częste zaburzenia których Żydzi byli powodem, okazują jak ten Naród szkodliwym jest wszędzie. We Francji P. Moureau, adwokat Paryzki wydał dzieło pod tytułem: O niebezpieczeństwie przypuszczenia Żydów do używania praw cywilnych i o sposobach przemienienia ich w Obywateli w Państwach Konstytucyjnych. Szkoda, że to dzieło dotychczas tylko z tytułu jest nam znajome. N. ar.-;, ag